İl Müftümüz Doç. Dr. Şahin Güven, 12 Temmuz 2018 Perşembe akşamı, Kayseri Ticaret Odası’nın (KTO) misafiri oldu.
KTO meclis salonunda gerçekleşen programda kısa bir selamlama konuşması yapan oda başkanı Ömer Gülsoy, esnafın sorun ve sıkıntıları hakkında çözüm odaklı istişare etmek için bir araya geldiklerini söyleyerek katılanlara teşekkür etti.
Daha sonra kürsüye gelen Sayın Güven, Kayserili ticaret erbabının, esnaf kesiminin sorunlarını müzakerede bulunmak ve ticaret ahlakı ile ilgili konuşma yapmak için burada olduğunu ifade ederek başladığı sözlerini şöyle sürdürdü:
“Müslümanlar olarak bizler, şunu iyi bilmeliyiz ki; hayatımızda ahlak, en önemli yeri almak zorundadır. Peygamber Efendimiz Hz. Muhammed Mustafa’nın (sallallahu aleyhi ve sellem), peygamber olmadan önceki mesleği, ticaretti. Bugünün ifadesiyle ‘uluslararası ticaret’ yapıyordu. Yaptığı ticarette, tabiri caizse, bir işçi olarak çalıştı; mal sahibi kendisi değildi. Ama kendisine güvenilerek emanet edilen malları, hem de olması gerekenden daha fazla bir kâr ile satarak geri döndürmesi, iş sahibinin dikkatini çekmişti. Hem güvenini kazandı ve hem de o kişi, kendisine evlenme teklifinde bulundu. Hz. Muhammed’i (a.s) tanımıyordu ama ticaretinde sadık, dürüst ve emin olduğunu görünce, evlenmeyi teklif etti. Düşünün ki, ticaretine güvendiği insana, kendi hayatını da güvendi. İşte o kişi mü’minlerin annesi Hz. Hatice (r.a) idi.
Peygamberimiz, ticaretle uğraştığı için hepimizin bildiği bir sözü söylemiştir: ‘Kazancın onda dokuzu ticarettedir.’ Ama şöyle bir sözü de var Efendimizin: ‘Özü-sözü bir olan güvenilir tüccar, ahirette peygamberlerle, sıddıklarla ve şehitlerle birlikte olacaktır.’ Ne kadar büyük bir müjdedir bu.
Toplumu inşa etme açısından tüccarlarımız, esnaflarımız, sanayicilerimiz, iş adamlarımız, sadece mal alıp satmazlar. Ticaret yaptıkları insanlarla, aynı zamanda bir ahlaki ilişki içerisine de girerler. Bazı müşterileriniz vardır; on dükkânı geçerek size gelirler. Neden? Size güvendikleri, inandıkları için tabi ki. Ama bir kez güvenlerini zedelediğinizde artık size gelmezler.”
“TİCARETLE UĞRAŞIYORSAK, İSLAM’IN TİCARET HUKUKUNU VE AHLAKINI BİLMEMİZ FARZDIR!”
Birkaç pratik hususu hatırlatmak istediğini söyleyen Sayın Güven, İslam’ın dünyaya yayılmasının, ticaret yoluyla olduğuna vurgulayarak şu önemli noktalara değindi:
“Bir düşünelim. Arabistan’ın iki kıymetli şehri olan Mekke ve Medine, hem cahiliye döneminde hem de Efendimizin zamanında, çölün içerisinde iki şehirdi. Ama o şehir sakinlerinin bir özellikleri vardı ki, o da ticaretle uğraşmak idi. Yaz aylarında, ‘Biladu’ş-Şam’ dediğimiz Suriye topraklarına kadar ticaret kervanlarıyla gidiyorlardı. Getirdikleri malları satıp ihtiyaç duydukları şeyleri alarak geri dönüyorlardı. Hatta ihtiyaçları olmasa bile ürünler satın alır götürürler; kış aylarında da Yemen tarafına ticaret için giderler ve Şam’dan aldıkları o ürünleri oralara ulaştırarak uluslararası ticaret yapar ve geçimlerini sağlarlardı.
İşte bu kimseler, son peygamber Hz. Muhammed Mustafa’ya (sallallahu aleyhi ve sellem) iman ettikten sonra da ticaretlerini bırakmadılar. Dünyanın dört bir yanına, ticaret seferleri düzenlediler. Bugün ‘Uzak Doğu’ denilen yerlere; Çin’e, Malezya’ya, Endonezya’ya kadar İslam, ticaret kervanları yoluyla ulaştı.
Şu noktaya özellikle dikkat çekmek istiyorum: Sahip olduğumuz işin ahlakını da bilmekle yükümlüyüz. Mezhebimizin imamı Ebu Hanife (rahimehullah), kendisine ‘İlmihal nedir?’ diye soranlara, şu cevabı vermiştir: ‘Kişinin, lehinde ve aleyhinde olan şeyleri bilmesidir.’ Yalnızca namazla, oruçla, zekâtla, hacla ilgili şeyleri bilmek, dinimizin ilmihalini bilmek için yeterli değildir. Ticaretle uğraşıyorsak, İslam’ın ticaretle ilgili yönünü, helali ve haramı bilmemiz, üzerimize farzdır. Onun için ticaret erbabı tarafından, asgari ölçülerde de olsa ticaret ahlakının bilinmesi gerekiyor.”
Ticaret ehlinin; birbirlerini aldatmadan makul ölçüler içerisinde ticaret yapmalarını, yaptıkları işleri kalplerinin onaylayıp onaylamadığına bakmalarını, fırsatçı olmamalarını, zorda kaldığı için elindeki şeyi değerinden çok aşağıda satmak zorunda kalan insanlara yardımcı olmayı ve buna benzer ticaret ahlakını yerleştirmeye vesile olacak güzel hasletleri tavsiye eden Sayın Güven, sözünün başında dile getirdiği, “Özü-sözü bir olan güvenilir tüccar, ahirette peygamberlerle, sıddıklarla ve şehitlerle birlikte olacaktır” hadis-i şerifini tekrar hatırlattı.
Programa, İl Müftümüz Sayın Güven’in yanı sıra Kayseri Ticaret Odası Başkanı Ömer Özsoy ve Kayseri Ticaret Odası üyeleri kuyumcu ve sarraf esnafı katıldı.